dinsdag 30 december 2014

Blauw maar geen smurfen


De blauwe sterren in Messier 47. Opname: ESO.

Messier 47 (NGC 2422) is een prachtige open sterrenhoop. Zoek met een goede verrekijker in het sterrenbeeld Achtersteven (Puppis), een tiental graden ten oosten (links) van Sirius. De sterrenhoop staat op ongeveer 1600 lichtjaar van ons af.

Messier 47 bevat niet erg veel sterren. In een gebied van ongeveer 12 lichtjaar groot tellen we slechts een vijftigtal leden — andere sterrenhopen bevatten honderden tot duizenden sterren. Opvallend zijn echter de vele blauwe sterren in Messier 47. Die sterren zijn blauw omdat de temperatuur aan hun oppervlak erg hoog is: 25 000 graden of meer, terwijl de temperatuur aan het oppervlak van de Zon ‘maar’ 5600 graden bedraagt. Rode sterren hebben trouwens een nog lagere temperatuur, rond de 3500 graden.

De sterren van Messier 47 liggen ook op de hoofdreeks. Dat is de band die zich in het HR diagram uitstrekt van rechtsonder (rood en zwak) naar linksboven (blauw en helder). Dat wil dus ook zeggen dat de blauwe sterren van Messier 47 erg veel licht uitstralen: meer dan 10 000 keer meer dan onze Zon. Die blauwe sterren zijn ook erg zwaar: 10 tot 20 keer zwaarder dan de Zon. Ze zijn dus wel blauw, maar het zijn helemaal geen kleine smurfensterretjes…

Omdat deze blauwe sterren zoveel licht uitstralen springen ze kwistig om met hun brandstof en leven ze niet langer dan enkele tientallen miljoenen jaar. Aan het einde van hun leven zwellen ze op en worden ze rode reuzen. Tenslotte ontploffen ze als een supernova. Daarbij gooien ze hun buitenste lagen de ruimte in, terwijl het binnenste ineenstort tot een neutronenster, waar de materie zo dicht op elkaar gepakt zit als in de kern van een atoom.

ESO1441 Photo Release, 17 december 2014.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Waar staat die planeet? Deel 1

In een sterrenkundige almanak, zoals de Hemelkalender , kan men vinden wanneer de Zon, de Maan en de planeten opkomen en ondergaan. Om die t...